Bundan yaklaşık bir 10-15 sene evvel insanlar, boş vakitlerinde dışarıya çıkıyor ya da aileleriyle birlikte teknolojiden uzak bir zaman geçiriyordu. Günümüzdeyse insanların birçoğu yeni geliştirilen teknolojiler, uygulamalar, etkinlikler sayesinde boş vakitlerini teknoloji ile iç içe geçiriyor. İnsanların ihtiyaçlarını analiz ederek, onlar için uygulamalar geliştiren araştırmacılar ise ekosisteme yeni uygulamlar sunuyor. Örneğin, son günlerde, Clubhouse uygulaması birçok insanın boş vaktini keyifle geçirmesine olanak tanıyor.
Clubhouse uygulamasının yanı sıra genç ve orta yaşlı insanlar arasında da dating (flört) uygulamaları giderek yaygınlaşıyor. Uygulama ve web site geliştirme üzerine araştırmalar yapan Hindistan merkezli Vervelogic’in verilerine göre 2021 yılında 57 milyondan fazla kişi flört uygulaması Tinder’ı kullanıyor. Tinder gibi flört uygulamalarına kayıt olurken bizlere cinsiyetimiz, yaşımız ve tercihlerimiz gibi birkaç tane soru soruyor. Bu sorulara verdiğimiz cevaplara göre ilgimizi çekebilecek insanları bizlere gösteriyor. Peki bu uygulamalar bizlere ilgimizi çekebilecek kişileri nasıl sunabiliyor?
Güzellik kavramı her insan için farklı bir şeyi temsil ediyor. Bundan dolayı araştırmacılar için yapay zekâ gibi teknolojilerin her insanda değişen güzellik kavramlarını öğrenmesi ve elde ettiği sonuçlarla kullanıcıya bilgiler sunması her zaman zorlayıcı bir konuydu. Sosyal medyada beğendimiz gönderiler, verdiğimiz tepkiler gibi birçok davranışımız bilinçaltımızda saklı olan güzellik algımıza göre şekil alıyor. Tinder gibi uygulamaların bize uygun eşleşmeleri sağlayabilmesi için yapay zekânın bilinçaltımızda gizli olan bilgileri, sergilediğimiz davranışlarımızdan anlayabilmesi gerekiyor.
İnsan duygularını ve psikolojisini tanıyan ve yorumlayabilen sistemleri inceleyen IEEE Process on Affective Computing'de yayınlanan bir araştırma yazısına göre Finlandiya’da bulunan Helsinki Üniversitesi ve Danimarka’da bulunan Kopenhag Üniversitesi'nden oluşan bir araştırma ekibi, Tinder gibi uygulamaların yapay zekâ algoritmalarını daha iyi bir şekilde anlayabilmek için beynimiz tarafından üretilen elektrik akımları sonucunda oluşan dalgaları bilgisayar ortamına kaydetmeyi sağlayan elektroensefalografi (EEG) tekniğini kullandılar. Bu teknikle birlikte araştırmacılar, bir yapay zekânın insanlar için yüzleri neyin çekici kıldığına dair kişilerin kendi düşüncelerini anlamasını sağladı. Helsinki Üniversitesi, Psikoloji ve Logopedi Bölümü'nden araştırmacı Michiel Spapé, 30 gönüllüyle gerçekleştirilen bu araştırma için "flört uygulaması Tinder'a biraz benzedi" ifadelerine yer verdi.
Bilgisayar Bilimi ve Psikolojiyi BirleÅŸtirmek
Araştırmacılar ilk olarak bilgisayar tarafından üretilen yüzlerce insan yüzü oluşturmak ve daha sonra verileri analiz etmek için bir sinir ağı kurdu. Bilgisayar tarafından üretilen bu yapay insan portleri, beyindeki aktiviteleri ve sinyalleri ölçmek için elektrotlarla donatılmış elastik başlıklar takan gönüllülere tek tek gösterildi. Katılımcıların yapay portlereden birini çekici bulduğunda, Tinder’daki gibi sağa kaydırmak yerine dikkatli bir şekilde görsele bakmaları sağlandı.
Daha sonra, yapay yüzlerin katılımcılar tarafından ne kadar çekici görüldüğünü yorumlamak için kaydedilen beyin sinyalleri yapay zekâ sistemi tarafından değerlendirildi. Araştırmacılar, yapay zekânın, elektroensefalografi tekniğini kullanarak yaptığı bu değerlendirme sonucunda kullanıcının hangi yüzleri daha çekici bulduğunu anlayabilen bir yapay zekâ geliştirmeyi başardı.
"Bunun gibi bir beyin-bilgisayar arayüzü, kullanıcıların bir dizi görüntünün çekiciliği hakkındaki görüşlerini yorumlayabilir." - Araştırmayı yöneten Doçent Tuukka Ruotsalo
Görüntülerin değerlendirilmesi sonucunda yapay zekâ, %80’in üzerinde bir doğruluk payı ile kullanıcıya çekici gelen portrelerdeki özelliklere sahip diğer insan yüzlerini de bir araya getirerek kullanıcının tercihlerine göre düzenlenmiş bir liste oluşturmayı başardı. Günümüzde birçok insan flört edebilmek için farklı platformlara başvurabiliyor. Yakın bir gelecekte araştırma ekibinin geliştirdiğine benzer yeni yapay zekâ sistemleri ile bunların hiçbirine gerek kalmayabilir. Şu anda bir eş bulmakta zorlanıyor olabilirsiniz ama bu teknolojilerin geliştirilmesi ile birlikte bilinçaltınızı ve zevklerinizi analiz eden bir yapay zekâ sistemi sizi gelecekteki eşinizle tanıştırabilir. Ancak bu durumda ortaya bir sorun çıkabilir, AI bizim için en iyiyi seçebilir mi?
Kaynak: Interesting Engineering